Podatki i opłaty w obrocie nieruchomościami

do 3 tys. zł - zapłacisz notariuszowi 100 zł (poprzednio do 5 tys. zł - 200 zł);

od 3 do 10 tys. zł - od pierwszych 3 tys. zapłacisz 100 zł, od nadwyżki zaś 3 proc. (poprzednio od pierwszych 5 tys. - 200 zł, od nadwyżki - tak jak teraz - 3 proc.);

od 10 do 30 tys. zł - od pierwszych 10 tys. zapłacisz 310 zł, od nadwyżki 2 proc. (poprzednio od pierwszych 15 tys. taksa wynosiła 500 zł, od nadwyżki zaś - 2 proc.);

od 30 tys. do 60 tys. zł - od pierwszych 30 tys. zapłacisz 710 zł, a od nadwyżki 1 proc. (wcześniej od pierwszych 30 tys. zapłaciłbyś 800 zł, od nadwyżki ponad 30 tys. zł - tak jak teraz - 1 proc.);

od 60 tys. do 1 mln zł - od pierwszych 60 tys. płacisz 1010 zł, a od nadwyżki - 0,5 proc. (poprzednio od pierwszych 60 tys. zapłaciłbyś 1,1 tys. zł, od nadwyżki - tak samo - 0,5 proc.).
PRZYKŁAD. Za mieszkanie zapłaciłeś 150 tys. zł. Od pierwszych 60 tys. zł z tej kwoty zapłacisz notariuszowi według nowych taryf 1010 zł. Od pozostałych 90 tys. taksa wyniesie 450 zł. Razem więc usługi notariusza będą cię kosztowały 1460 zł netto, bo do tego musisz doliczyć 22-proc. VAT - w kancelarii zatem zostawisz razem 1781,2 zł.
Nadal o połowę niższa jest taksa notarialna za mieszkanie spółdzielcze (własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej).
PRZYKŁAD. Kupujesz spółdzielcze mieszkanie za 150 tys. zł. Powinieneś zapłacić 1460 zł taksy notarialnej, ale przysługuje ci 50-proc. ulga. Razem z VAT zapłacisz nie więcej niż 890,60 zł.
UWAGA! Wszystkie podawane przez nas stawki to wartości maksymalne. A więc notariusz może od ciebie wziąć mniej, pod warunkiem, że będziesz się ostro targował, np. jeśli kupujesz mieszkanie w dużym bloku, dogadaj się z pozostałymi lokatorami, że pójdziecie razem do jednego notariusza. Dzięki temu możecie utargować zniżkę.

To nie koniec wydatków
Notariusz sporządzony przez siebie akt notarialny przechowuje w kancelarii. Tobie może dać tylko wypisy z aktu. Możesz ich sobie zażyczyć, ile tylko chcesz. Jednak za każdy musisz zapłacić.
Zazwyczaj potrzebnych jest pięć wypisów:

po jednym dla stron transakcji, kupującego i sprzedającego, np. dla ciebie i dewelopera;

jeden do urzędu skarbowego;

przy mieszkaniu (domu) hipotecznym - jeden do ksiąg wieczystych oraz jeden do starostwa powiatowego;

przy mieszkaniu (domu) spółdzielczym - jeden do spółdzielni i dodatkowo do ksiąg wieczystych, o ile księga jest prowadzona (a w przypadku mieszkań spółdzielczych rzadko kiedy jest prowadzona, więc jeśli nie kupujesz mieszkania na kredyt, tego wypisu nie będziesz potrzebować).
Za wypisy zapłacisz 7,32 zł (z VAT) za każdą rozpoczętą stronę.
UWAGA! Za stronę uważa się tekst obejmujący nie mniej niż 25 linijek! Jeden wypis liczy od kilku do kilkunastu stron.

Podatek od czynności cywilnoprawnych
Oprócz taksy notarialnej i wypisów u notariusza płacisz podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2 proc. od wartości nieruchomości. Ale nie zawsze!
Ustawa o VAT z połowy zeszłego roku znowelizowała zasady naliczania podatku od czynności cywilnoprawnych. Do 1 maja 2004, kupując nowe mieszkanie, płaciło się u notariusza 2-proc. podatek od czynności cywilnoprawnych (tzw. PCC) od udziału w gruncie. Po 1 maja grunt jest objęty podatkiem VAT, a więc PCC się nie płaci. Polskie prawo zwalnia bowiem od płacenia podatku od czynności cywilnoprawnej, jeżeli "przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług".
Innymi słowy, PCC płacisz teraz tylko wtedy, jeśli kupujesz mieszkanie na rynku wtórnym! Przepisy nie regulują, kto ma wnosić podatek (ustawodawca pozostawił decyzję stronom umowy), bo dla fiskusa nie jest ważne, kto zapłaci. Ważne, by pieniądze wpłynęły do państwowej kasy.

Księga wieczysta
W księdze wieczystej zapisane jest, kto jest właścicielem nieruchomości, czy jest ona obciążona jakimiś zobowiązaniami itp. Założenie księgi to niewielki wydatek - 40 zł. Dużo więcej zapłacisz za wpis swoich praw do księgi. Wysokość opłaty zależy tutaj od tego, czy:

kupujesz mieszkanie spółdzielcze własnościowe (dom) - co ważne, na rynku pierwotnym od spółdzielni;

kupujesz mieszkanie (dom) na tzw. prawie odrębnej własności lub mieszkanie spółdzielcze na rynku wtórnym.
W wariancie pierwszym płaci się mniej.
Mieszkanie spółdzielcze. Opłata sądowa za wpis do księgi wieczystej dla mieszkań spółdzielczych kupionych na rynku pierwotnym to 1/20 tzw. wpisu stosunkowego. Wpis stosunkowy oblicza się podobnie jak taksę notarialną.

do 10 tys. zł - 8 proc., nie mniej niż 30 zł;

od 10 tys. do 50 tys. zł - od pierwszych 10 tys. - 800 zł, a od nadwyżki ponad 10 tys. - 7 proc.;

od 50 tys. do 100 tys. zł - od pierwszych 50 tys. - 3600 zł, a od nadwyżki ponad 50 tys. - dodatkowo 6 proc.;

od 100 tys. - do pierwszych 100 tys. zł - 6,6 tys. zł: od nadwyżki ponad 100 tys. zł - dodatkowo 5 proc., nie więcej jednak niż 100 tys. zł.
PRZYKŁAD. Kupiłeś nowe mieszkanie spółdzielcze za 130 tys. zł. Twój wpis stosunkowy to 8100 zł. Opłata za wpis do księgi wieczystej twojego nazwiska to 1/20 wpisu, czyli 405 zł.
Mieszkanie hipoteczne oraz mieszkanie spółdzielcze na rynku wtórnym. Opłata sądowa za wpis do księgi wieczystej nazwiska właściciela mieszkania i domu hipotecznego oraz mieszkania spółdzielczego kupionego na rynku wtórnym stanowi piątą część wpisu stosunkowego.
PRZYKŁAD. Kupiłeś mieszkanie od dewelopera za 130 tys. zł. Twój wpis stosunkowy to 8100 zł. Opłata sądowa będzie cię kosztować więcej niż w przypadku mieszkania spółdzielczego, bo aż jedną piątą, czyli 20 proc. wpisu. Za mieszkanie hipoteczne zapłacisz więc 1620 zł.
UWAGA! Zgodnie z nowymi przepisami więcej zapłacisz za sporządzenie przez notariusza wniosku o założenie księgi wieczystej, a także za wpis do niej swoich praw. Opłata wzrosła ze 150 do 200 zł. Do tej kwoty trzeba doliczyć 22-proc. VAT. W sumie więc za wniosek zapłacisz 244 zł (poprzednio było to 183 zł).
Jeśli księgę wieczystą zakładasz (robisz w niej wpis) za pośrednictwem notariusza, to jemu za to płacisz. Jeśli robisz to sam, za wszystko (założenie księgi plus wpis) płacisz w sądzie.

Wpis hipoteki
Brałeś kredyt w banku? Jego zabezpieczeniem jest zazwyczaj hipoteka. Wpisuje się ją do księgi wieczystej. Za wniosek o wpis hipoteki nie płacisz, jeśli:

wziąłeś kredyt na budowę mieszkania (domu) (sprawdź w umowie kredytowej, na co jest on udzielony);

hipoteka obciążać będzie nieruchomość stanowiącą własność kredytobiorcy.
Oba te warunki muszą być spełnione łącznie.
PRZYKŁAD 1. Bierzesz kredyt na mieszkanie/dom (sam) i tylko ty kupujesz nieruchomość. Nie uiszczasz więc opłaty sądowej.
PRZYKŁAD 2. Bierzesz kredyt wspólnie ze swoją matką, ale właścicielem nieruchomości będziesz tylko ty. Wtedy uiścisz opłatę sądową.
PRZYKŁAD 3. Kupujesz mieszkanie na spółkę (na współwłasność ułamkową) ze swoją dziewczyną (z chłopakiem). Ale tylko ty bierzesz kredyt w banku. Nie będziesz musiał uiścić opłaty sądowej.
Opłata sądowa to dwudziesta część wpisu stosunkowego.
PRZYKŁAD. Kupiłeś mieszkanie za 90 tys. zł w całości na kredyt. Twój wpis stosunkowy to 6 tys. zł. Opłata sądowa za wpis hipoteki będzie cię kosztować 300 zł.

Podatek od hipoteki
Jeśli wziąłeś kredyt na mieszkanie w banku, będziesz musiał zapłacić też podatek od czynności cywilnoprawnych od ustanowienia na nieruchomości hipoteki. Ile? Zależy to od kwoty zabezpieczanej wierzytelności.
Na zabezpieczenie wierzytelności istniejących - tzw. hipoteka zwykła - podatek płaci się od kwoty zabezpieczonej wierzytelności - 0,1 proc.
PRZYKŁAD. Wziąłeś w banku kredyt hipoteczny na 100 tys. zł. Bank domaga się od ciebie zgody na ustanowienie hipoteki zwykłej na taką kwotę. Podstawą opodatkowania będzie tu więc 100 tys. zł. Zapłacisz 0,1 proc. od 100 tys. zł, czyli 100 zł. a zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej - hipoteka kaucyjna - podatek wynosi 19 zł.
PRZYKŁAD. Wziąłeś 25 tys. dol. kredytu na 30 lat. Dziś jest to równowartość 100 tys. zł. Nikt jednak nie wie, ile to będzie za 10 lub 20 lat. Płacisz więc 19 zł.
Aby zapłacić ten podatek, musisz wypełnić specjalne oświadczenie, które dostaniesz w urzędzie skarbowym, tzw. formularz PCC-1. Możesz zanieść go osobiście do urzędu skarbowego albo wysłać pocztą. Pieniądze musisz uiścić w ciągu 14 dni od złożenia wniosku o wpis do hipoteki. Wpłacasz je albo w kasie urzędu skarbowego, albo np. za pośrednictwem banku na konto urzędu.